De Opera's van Albert Lortzing.
Der Waffenschmied [von Worms]
Synopsis Achtergrond Uitvoeringen MIDI
Ali, Pascha von Janina
Die Jagd
Der Pole und sein Kind
Der Weihnachtsabend
Andreas Hofer
Szenen aus Mozarts Leben
Die beiden Schützen
Die Schatzkammer des Ynka
Zar und Zimmermann
Caramo oder das Fischerstechen
Hans Sachs
Casanova
Der Wildschütz
Undine
Der Waffenschmied
Zum Großadmiral
Regina
Rolands Knappen
Die Opernprobe
Caliostro

Homepage
Der Waffenschmied
Drie akten, vijf tonelen.
Libretto: Albert Lortzing, naar het blijspel: “Liebhaber und Nebenbuhler in einer Person” van Friedrich Wilhelm Ziegler.
Tijd en plaats van handeling: Worms, 16e eeuw.
 
Eerste akte.
De opera opent met het koor der smidsgezellen “Sprühe, Flamme! glühe, Eisen!”, in de werkplaats van Hans Stadinger, wapensmid en dierenarts. Onder de gezellen bevinden zich ook graaf von Liebenau en zijn schildknaap Georg. Ze zijn vermomd als gezel (Von Liebenau onder de naam “Konrad”), omdat de graaf verliefd is op de dochter van Stadinger, maar Stadinger een hekel heeft aan alles wat van adel is: zijn eigen vrouw werd ooit door een ridder verleid. Door zijn vermomming kan hij proberen alsnog de gunst van de vader te winnen en bovendien kan hij Marie op de proef stellen en haar testen of ze ook nog van hem zou houden als ze zijn ware identiteit zou kennen. Georg komt melden dat freule von Katzenstein, de verloofde van de graaf, haar intrek in de herberg heeft genomen en men de graaf dus op het spoor is gekomen.
Stadinger wordt weggeroepen om naar het zieke paard van een buurman te kijken en geeft Georg opdracht er voor te zorgen dat de graaf, waarvan hij weet dat hij achter Marie aanzit, niet binnen komt. Ter gelegenheid van zijn 25-jarig jubileum als meester kondigt hij een feest aan voor al zijn gezellen. 
Georg zingt de bekende buffo-aria: “Man wird ja einmal nur geboren”. Nu komt de waard Brenner, een zwager van Stadinger, langs met ridder Adelhof, die als afgezant van freule von Katzenstein optreedt. Zij treffen echter de huishoudster Irmentraut, die zegt dat haar meester niet thuis is. Als de twee mannen onverrichter zake weer weggaan zingt zij: “Welt, du kannst mir nicht gefallen”.
Na deze aria komt Marie binnen en vertelt Irmentraut dat zij de wens van haar vader, de graaf af te wijzen, accepteert. Irmentraut doet de deur open en daar staat de graaf die nog één keer om Marie’s hand komt vragen “Bei nächt'gem Dunkel”. Marie verklaart echter voor Konrad te hebben gekozen, dit alles tot verbazing van Irmentraut en (gespeelde) teleurstelling van de graaf – “Du läßt mich kalt von hinnen scheiden”. Dan komt plotseling Stadinger thuis. Geholpen door Georg, die doet of hij de graaf achterna zit, weet von Liebenau te ontsnappen. Stadinger roept alle gezellen te hulp de achtervolging in te zetten, maar von Libenau is al verdwenen. Dan vraagt Stadinger waar Konrad is. Georg antwoord dat Konrad allang in bed ligt. Marie sluipt naar Konrad’s kamer, die kennelijk ondanks al het lawaai heeft kunnen doorslapen! Vol liefde voor deze “eenvoudige” man zingt ze nu, terwijl ze stiekem de voordelen van het gravin zijn overweegt,  “Er schläft...Er ist so gut, so brav und bieder”. 
 
Tweede akte.
Eerste toneel; ten huize van Stadinger. Von Liebenau stelt, in zijn vermomming als Konrad, Marie opnieuw op de proef door haar haar rendez-vous met de graaf te verwijten. Marie heeft echter dezelfde strategie en gooit hem voor de voeten dat hij de vorige avond lag te slapen “Ihr wißt, daß er euch liebt?”. Na het nodige heen-en-weer gepraat wint de liefde het en Marie verklaart Konrad haar liefde. 
Ridder Adelhof komt weer langs om Stadinger te waarschuwen voor graaf von Liebenau, en stelt voor dat Marie, om helemaal veilig te zijn, het beste met een ander kan trouwen, tot verontwaardiging van de aanwezigen “Der Mann scheint nicht bei Sinnen”. Hij stelt Konrad als bruidegom voor, maar daar wil Stadinger niets van weten, want hij heeft geen hoge pet op van Konrad als smidsgezel. Stadinger kiest Georg uit als uitverkorene “Du bist ein arbeitsamer Mensch” en bepaalt dat het huwelijk gelijk na het jubileum gevierd zal worden.
Tweede toneel; Wijngaard met wijnhuis. Stadinger viert feest met zijn gezellen “Wie herrlich ist's im Grünen”. Stadinger vraagt Georg een lied te zingen: “War einst ein junger Springinsfeld”. Nu komt Irmetraut om hulp roepend aanlopen met de mededeling dat Marie ontvoerd is “Zu Hilfe! zu Hilfe”. De ontvoering blijkt geënsceneerd door de graaf, die hoopt door Marie als “Konrad” weer terug te brengen Stadinger tot andere gedachten te brengen. Helaas stuurt Stadinger Marie nog liever naar een klooster dan toestemming voor een huwelijk met Konrad te geven. 
 
Derde akte.
Eerste toneel: Stadinger’s huis. Marie beklaagt haar lot in “Wir armen, armen Mädchen”. Stadinger wil graag nog een keer het hele verhaal van de ontvoering horen en Marie en Irmentraut brengen hem uitvoerig verslag van de gang van zaken. Marie probeert hierbij nogmaals Konrad voor te dragen als echtgenoot en Brenner doet eveneens een goed woordje voor Konrad. Stadinger voelt zich al in de hoek gedreven, maar nu komt ridder Adelfhof, die ontdekt heeft dat Konrad en graaf von Liebenau dezelfde persoon zijn bijna roet in het eten gooien “Gut, daß ich euch noch treffe”. De graaf weet nog net op tijd met gedempte stem Adelhof aan zijn ridderplicht een wapenbroeder altijd bij te staan herinneren. 
Dan wordt een brief van de stadsraad bezorgd waarin staat dat een leger van de graaf voor de muren staat en dat een beleg van de stad alleen te voorkomen is door Marie direct uit te huwelijken aan Konrad. Deze vreemde wending geeft gelukkig de doorslag en Stadinger stemt toe in het huwelijk. Terwijl iedereen zich omkleedt voor het feest denkt Stadinger terug aan de tijd toen hij zelf nog jong en mooi was “Auch ich war ein Jüngling mit lockigem Haar”.
Tweede toneel; open plaats voor Stadingers huis. Graaf von Liebenau komt nu in zijn ware gedaante met Marie als zijn vrouw. Stadinger bemerkt nu dat Konrad en de graaf dezelfde persoon zijn en kan niet anders dan het jonge paar zijn zegen geven “Gern gäb er Glanz und Reichtum hin”.